7 რამ, რისიც ეშინია ნარცისს

ნარცისული პიროვნების აშლილობა (NPD) ერთ-ერთი ყველაზე რთული და დამანგრეველი ფსიქიკური მდგომარეობაა, რომელიც გავლენას ახდენს როგორც თავად ნარცისზე, ასევე მის გარშემომყოფებზე. მიუხედავად იმისა, რომ ნარცისები ხშირად თავდაჯერებულები,უნაკლოები, მიმზიდველები და ძლიერები ჩანან, სინამდვილეში მათ ბევრი რამის ეშინიათ.

2. უგულებელყოფა და უმნიშვნელობა

ნარცისებისთვის უმთავრესია ყურადღების ცენტრში ყოფნა და სხვების აღფრთოვანების მოპოვება. მათ სჭირდებათ მუდმივი დადასტურება და აღიარება.

ვინაიდან მათ, შინაგანი “მე” ბავშვობაში დაკარგეს, გარევალიდაცია სჭირდებათ იმისთვის, რომ ცოცხლად იგრძნონ თავი. ამიტომ, როდესაც ვინმე მათ უგულებელყოფს ან უმნიშვნელოდ მიიჩნევს, ეს მათთვის დიდი დარტყმაა.

1. ცრუ “მე” და რეალობა

ნარცისული პიროვნების აშლილობის მქონე ადამიანები ცხოვრობენ ფანტაზიის სამყაროში, რომელიც ისევ თვითონ მოიგონეს საკუთარი თავისთვის და სადაც ისინი იდეალურები, ყოვლისშემძლენი და უნაკლონი არიან. ეს ცრუ "მე" არის დამცავი მექანიზმი, რომელიც მათ რეალობისგან და გარესამყაროსგან იცავთ. როდესაც რეალობა ამ ფანტაზიაში იჭრება, ეს ნარცისისთვის უკიდურესად მტკივნეული და შემაშფოთებელია.

მაგალითად ნარცისი, რომელიც თავს დიდ ბიზნესმენად მიიჩნევს. მას სჯერა, რომ ყველა გადაწყვეტილება, რომელსაც იღებს, გენიალურია. მაგრამ როდესაც მისი კომპანია ან პროექტი სირთულეებს აწყდება და თანამშრომლები მის შეცდომებზე მიუთითებენ, ეს ნარცისისთვის კატასტროფაა. ის უარყოფს პრობლემის არსებობას, გაბრაზდება და ყველაფერს სხვებს დააბრალებს, რომ არ იგრძნოს პასუხისმგებლობა და არ შერცხვეს.

რეალობის შეჭრა ნარცისის ცრუ სამყაროში იწვევს ნარცისულ მორტიფიკაციას - ღრმა სირცხვილისა და უსუსურობის გრძნობას. ეს გრძნობა იმდენად მტკივნეულია, რომ ნარცისი ყველაფერს გააკეთებს მის თავიდან ასაცილებლად.

ნარცისი, რომელიც ელოდება, რომ მსხვერპლი მუდმივად მის გარშემო უნდა ტრიალებდეს და ის კი, საკუთარი ცხოვრებით დაიწყებს ცხოვრებას, ნაკლებ დროს უთმობს მას, ეს ფაქტი ნარცისისთვის შეიძლება კატასტროფად იქცეს, თავს მიტოვებულად ჩათვლის და ომს გამოუცხადებს მსხვერპლს “ღალატისთვის”.

ომი ნიშნავს მანიპულირებას, დაშანტაჟებას ან აგრესიულ ქცევას - რათა კვლავ ყურადღების ცენტრში მოექცეს და აღიდგინოს მსხვერპლის ნარცისული ყურადღება/რესურსი - ს მიღება. ხშირად, ბოლომდე პრინციპული დაუმორჩილებლობა, მსხვერპლზე ფიზიკური ძალადობით და მკვლელობითაც მთავრდება.

ნარცისებისთვის “უგულებელყოფა” ნიშნავს მათი არსებობის უარყოფას. ეს აზიანებს მათ ცრუ "მე"-ს და იწვევს პანიკას. ამიტომ ისინი ხშირად უკიდურეს ზომებს მიმართავენ ყურადღების მისაპყრობად, თუნდაც ეს ყურადღება ნეგატიური იყოს.

3. კონტროლის დაკარგვა

ნარცისები პანიკურად ცდილობენ აკონტროლონ ყველაფერი და ყველა თავის გარშემო. ეს კონტროლი მათ უსაფრთხოების შეგრძნებას აძლევთ და ეხმარებათ ცრუ "მე"-ს შენარჩუნებაში. როდესაც ისინი კონტროლს კარგავენ, ეს მათთვის უკიდურესად შემაშფოთებელია. მისი გარშემომყოფების ავტონომიურობით და დამოუკიდებლობით, ისინი პანიკაში ვარდებიან და ცდილობენ კონტროლის აღდგენას უკედურესად ბინძური და მანიპულატიური მეთოდებით (მათ შორის ინტრიგები, საბოტაჟი, შანტაჟი და ფიზიკური ძალადობაც კი (მათ შორის მსხვერპლის ლიკვიდაცია)).

კონტროლის დაკარგვა ნარცისებს აიძულებს გააცნობიერონ, რომ ისინი არ არიან ყოვლისშემძლენი, როგორც მათ ჰგონიათ. ეს ემუქრება მათ ცრუ "მე"-ს და ბავშვობისდროინდელი ტრავმების გამო იწვევს შფოთვასა და აგრესიას. არაერთხელ გამოუცდიათ და იციან, რომ ეს ფიზიკურად იმდენად გაუსაძლისია მათთვის, რომ ნებისმიერი ხერხით აირიდებენ თავიდან, თუნდაც მომავალში ძვირად დაუჯდეთ.

4. კრიტიკა და შეცდომების გამოაშკარავება

ნარცისები თავს სრულყოფილად და უცდომელად მიიჩნევენ. ამიტომ, როდესაც ვინმე მათ აკრიტიკებს ან მათ შეცდომებზე მიუთითებს, ეს მათთვის უკიდურესად მტკივნეულია.

კრიტიკა და შეცდომების გამოაშკარავება ემუქრება ნარცისის იდეალიზებულ თვითაღქმას. ეს იწვევს ნარცისულ ჭრილობას - ღრმა ტკივილს, რომელიც ხშირად გამოიხატება ბრაზითა და აგრესიით. ნარცისები ხშირად მიმართავენ გასაოცარ მენტალურ აკრობატიკას, რათა უარყონ საღი აზრი, არ შეაფასონ რაციონალურად კრიტიკა, სამაგიეროდ, წარმატებით შეინარჩუნონ თავიანთი ცრუ "მე", რომელიც თვითონ შექმნეს საკუთარ თავზე.

5. მსხვერპლის დამოუკიდებლობა და ავტონომია

ნარცისები ხშირად აღიქვამენ სხვა ადამიანებს როგორც თავიანთი გაფართოებულ "მე"-ს ნაწილს და არა როგორც დამოუკიდებელ პიროვნებებს (წარმოიდგინეთ ჯარისკაცები კომპიუტერულ თამაშში, რომლებიც თქვენ გემორჩილებიან) ამიტომ, როდესაც ადამიანები მათ გარშემო დამოუკიდებლობას ავლენენ ან საკუთარ გზას ირჩევენ, ეს ნარცისებისთვის შემაშფოთებელია.

მაგალითად, წარმოიდგინეთ ნარცისი პარტნიორი, რომელიც ელოდება, რომ მისი მეორე ნახევარი მთლიანად მასზე იქნება ფოკუსირებული. მაგრამ როდესაც პარტნიორი იწყებს საკუთარი ინტერესების განვითარებას, ახალი მეგობრების შეძენას ან კარიერულ წინსვლას, ნარცისმა შეიძლება ეს აღიქვას როგორც ღალატი და რეაგირება მოახდინოს ბრაზით, მანიპულაციით ან მუქარით.

სხვების დამოუკიდებლობა და ინდივიდუაცია ნარცისებს აიძულებს გააცნობიერონ, რომ ისინი არ არიან სამყაროს ცენტრი. ეს ემუქრება მათ ცრუ "მე"-ს და იწვევს შიშსა და ღვარძლს.

6. ინტიმურობა და მოწყვლადობა

ნარცისებს ეშინიათ ნამდვილი ინტიმურობისა და ემოციური სიახლოვის. ეს იმიტომ, რომ ნამდვილი ინტიმურობა მოითხოვს გულწრფელ აღიარებებს და საკუთარი ნაკლოვანებების გაზიარებას - რაც ნარცისებისთვის წარმოუდგენელია. ნარცისი, რომელიც ახალ რომანტიკულ ურთიერთობაში შედის. თავდაპირველად ყველაფერი იდეალურად მიდის, მაგრამ როგორც კი პარტნიორი იწყებს უფრო ღრმა ემოციური კავშირის დამყარების მცდელობას, ნარცისი უკან იხევს. ის შეიძლება გახდეს ცივი, დისტანცირებული ან დაიწყოს კონფლიქტების პროვოცირება სიახლოვის ასარიდებლად. თითქოს დარწმუნებულია, რომ მას “უღალატებენ” და წინასწარ იღებს ზომებს მსხვერპლის დასასჯელად. (გაიხსენეთ ნარცისის კოდექსი).

ინტიმურობა და მოწყვლადობა საფრთხეს უქმნის ნარცისის ცრუ "მე"-ს. ეს აიძულებს მათ დაუპირისპირდნენ საკუთარ ნაკლოვანებებს და არასრულყოფილებას, რაც მათთვის აუტანელია. ამის ნაცვლად, ისინი ხშირად ირჩევენ ზედაპირულ და ხანმოკლე ურთიერთობებს, სადაც შეუძლიათ შეინარჩუნონ იდეალიზებული იმიჯი.

7. დაბერება და სიკვდილი

ნარცისებს ძალიან ეშინიათ დაბერებისა და სიკვდილის. ეს შიში უკავშირდება მათ რწმენას, რომ ისინი განსაკუთრებულები და უკვდავები არიან. დაბერება და სიკვდილი კი მათ აიძულებს გააცნობიერონ საკუთარი მოკვდავობა და შეზღუდულობა.

წარმოიდგინეთ ნარცისი, რომელიც მთელი ცხოვრება თავის გარეგნობაზე იყო ფოკუსირებული. როდესაც ის იწყებს დაბერებას და ფიზიკური ცვლილებების შემჩნევას, ეს შეიძლება გახდეს მისთვის ღრმა კრიზისის და კოლაფსის მიზეზიც კი. ის შეიძლება გადავიდეს უკიდურესობებში - გაიკეთოს პლასტიკური ოპერაციები და ორგანოების გადანერგვა მაგრამ, რეალობასთან შეჯახება ადრე თუ გვიან მოუწევს და ეს მას ძაალიან ეტკინება.

და ბოლოს…

ნარცისული პიროვნების აშლილობის მქონე ადამიანების საბოლოო მიზანი არ არის ნამდვილი, ჯანსაღი ურთიერთობების შექმნა. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ხშირად ქმნიან შთაბეჭდილებას, თითქოს ეძებენ სიყვარულს, ერთგულებას და მჭიდრო კავშირებს, რეალობა გაცილებით რთული და შემაშფოთებელია.

ნარცისის ჭეშმარიტი მიზანია არა თქვენთან ყოფნა, არამედ თქვენი გამოყენება და საბოლოოდ უარყოფაა. ეს პროცესი შეიძლება შემდეგნაირად აღვწეროთ:

• სიყვარულით დაბომბვა (love bombing): ნარცისი გიზიდავთ თავისი მომხიბვლელობით, ქარიზმით და იდეალიზებული თვითპრეზენტაციით. ის ცდილობს თქვენთან დაახლოებას, რათა მიიღოს ემოციური საზრდო და დადასტურება.

• მანიპულირება: თანდათანობით იწყება მანიპულაცია, რათა თქვენ დაკარგოთ იდენტობა და სრულად დაემორჩილოთ მის საჭიროებებს, დარჩეთ მარტო და თქვენი იმიჯი ნულთან მიახლოვდეს, რათა მისი გამოაშკარავების შემთხვევაში, არავინ დაიჯეროს თქვენი.

• გაუფასურება: როდესაც თქვენ ვეღარ ახერხებთ მის მოთხოვნების სრულად დაკმაყოფილებას, იწყება თქვენი გაუფასურება და დამცირება.

• უარყოფა: საბოლოოდ, ნარცისი გადაწყვეტს თქვენს უარყოფას, ხშირად მტკივნეული და დამამცირებელი გზით.

ეს ციკლი რომელიც ყველა ტოქსიკური ადამიანის შემთხვევაში იგივეა და აღნიშნული მიმდევრობით ხდება, რაც არის ნარცისის შინაგანი სიცარიელისა და არასრულფასოვნების გრძნობის გამოხატულება. თქვენ არ ხართ არჩეული იმისთვის, რომ იყოთ მასთან - თქვენ ხართ არჩეული იმისთვის, რომ გამოგიყენონ და შემდეგ უარგყონ.

ამის გაცნობიერება მტკივნეულია, მაგრამ ამის ცოდნა აუცილებელია საკუთარი თავის დასაცავად. თუ თქვენ ხვდებით, რომ ხართ ურთიერთობაში ნარცისთან, მნიშვნელოვანია გახსოვდეთ:

• თქვენ არ ხართ პასუხისმგებელი მის ბავშვობაზე, ქცევაზე ან გრძნობებზე.

• თქვენ იმსახურებთ ჯანსაღ, ორმხრივ სასარგებლო ურთიერთობებს მიუხედავად მისი ტრავმებისა.

• დახმარების ძიება და საკუთარ თავზე ზრუნვა არ არის ეგოისტური - ეს აუცილებელია.

ნარცისთან ურთიერთობის გამოცდილება შეიძლება იყოს დამანგრეველი, მაგრამ ასევე შეიძლება გახდეს ზრდისა და თვითშემეცნების შესაძლებლობა. გამოიყენეთ ეს გამოცდილება როგორც გაკვეთილი, რათა უკეთ გაიცნოთ საკუთარი თავი, გააძლიეროთ საზღვრები და ისწავლოთ ჯანსაღი ურთიერთობების შექმნა.

გახსოვდეთ, თქვენ იმსახურებთ სიყვარულს, პატივისცემას და ნამდვილ კავშირს. არ დანებდეთ ნარცისის მანიპულაციებს და გახსოვდეთ თქვენი ღირსებები.

როგორ დაამარცხებ ნარცისს?
როგორ აღიქვამს ნარცისი თავის მსხვერპლს?!
როდის ეშინია შენი ნარცისს?

დახმარებისთვის მოგვწერეთ - კონსულტაცია ანონიმური და უფასოა
ასევე შემოგვიერთდით Facebook -ის დახურულ ჯგუფში - NPD.ge