ნარცისი და ფანტაზია

ბავშვი, რომელიც მომავალში ნარცისი გახდება, ხშირად იზრდება გარემოში, სადაც მისი ემოციური საჭიროებები იგნორირებულია.

პროფესორი სამ ვაკნინის თეორიის თანახმად, ნარცისის ფანტაზიის სამყაროს შექმნა იწყება ადრეულ ბავშვობაში, როგორც რეაქცია მძიმე ემოციურ ტრავმაზე. ეს პროცესი არის რთული და მტკივნეული. ყველაფერი იწყება ტრავმით. ეს შეიძლება იყოს ფიზიკური ძალადობა, ემოციური უგულებელყოფა, ან უბრალოდ მუდმივი კრიტიკა და დამცირება.

წარმოიდგინეთ ბავშვი, რომელიც იზრდება ოჯახში, სადაც სიყვარული პირობითია. მშობლები მას აფასებენ მხოლოდ მაშინ, როცა ის იდეალურია. ყოველი შეცდომა, ყოველი "არასრულყოფილება" იწვევს კრიტიკას, უარყოფას, ზოგჯერ კი ფიზიკურ ძალადობასაც. როდესაც ის ცდილობს მიიპყროს დედის ყურადღება, ხატავს ნახატს და სიხარულით მიირბენს დედასთან, დედა არც კი უყურებს ნახატს, მხოლოდ გაღიზიანებით ამბობს: "ახლა არ მცალია, წადი, ითამაშე". ეს სცენა მეორდება დღიდან დღემდე, კვირიდან კვირამდე, წლიდან წლამდე. რა ხდება ამ ბაშუნას შინაგან სამყაროში?

ყოველი ასეთი უარყოფა არის პატარა ჭრილობა ბავშვის ფსიქიკაში. დროთა განმავლობაში ეს ჭრილობები გროვდება და ქმნის ღრმა ტრავმას. ბავშვი იწყებს საკუთარი თავის აღქმას, როგორც არასაჭიროს, არასაკმარისს. ეს არის ტრავმის ბნელი უფსკრული, საიდანაც იბადება ნარცისის ფანტაზია.

პირველი ნაპერწკალი - თავდაცვის მექანიზმის დაბადება

როდესაც ტკივილი ხდება აუტანელი, ბავშვის ფსიქიკა იწყებს თავდაცვის მექანიზმების ძიებას.

ეს არის მომენტი, როდესაც იბადება პირველი ფანტაზია.

წარმოიდგინეთ, რომ ჩვენი ბაშუნა ერთ დღესაც დგება სარკის წინ. ის იყურება საკუთარ ანარეკლში და უცებ ხედავს არა ჩვეულებრივ ბავშვს, არამედ პრინცესას.

პრინცესას, რომელიც არის ლამაზი, ჭკვიანი და, რაც მთავარია, ყველას უყვარს. ეს არის პირველი ნაპერწკალი, რომელიც ანთებს ნარცისის ფანტაზიის ცეცხლს

ეს ფანტაზია არ არის უბრალოდ ბავშვური ოცნება. ეს არის გადარჩენის სტრატეგია. ბავშვის ფსიქიკა ქმნის ალტერნატიულ რეალობას, სადაც ის არის ღირებული, საყვარელი და მნიშვნელოვანი. ის უყვართ, აფასებენ, უსმენენ, ეფერებიან. ეს ფანტაზია ხდება თავშესაფარი, სადაც ბავშვს შეუძლია დაიმალოს, როდესაც რეალობა ხდება ძალიან მტკივნეული.

ფანტაზიის სამყაროს გაფართოება

დროთა განმავლობაში ეს პირველი ფანტაზია იზრდება და ფართოვდება. ბავშვი იწყებს მისი დეტალებით შევსებას. პრინცესას ემატება სასახლე, სამეფო, ქვეშევრდომები, რომლებიც მას აღმერთებენ.

ყოველი ახალი დეტალი არის ახალი დაცვის ხაზი მძიმე რეალობის წინააღმდეგ.

პროცესი არის ერთგვარი "შემოქმედებითი ადაპტაცია". ბავშვი იყენებს თავის წარმოსახვას, რათა შექმნას სამყარო, სადაც ის არის დაცული და უსაფრთხოდ.

ეს არის გენიალური გადაწყვეტილება ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით - ბავშვი ქმნის თავშესაფარს საკუთარ გონებაში.

რატომ არის ეს ფანტაზია ასეთი მნიშვნელოვანი ნარცისისთვის? რა სარგებელს იღებს ის ამ ილუზიური სამყაროდან?

1. ემოციური სტაბილურობა: ფანტაზია ეხმარება ბავშვს შეინარჩუნოს ემოციური წონასწორობა ქაოტურ და მტრულ გარემოში. როდესაც რეალობა ხდება აუტანელი, ბავშვს შეუძლია "გაიქცეს" თავის ფანტაზიურ სამყაროში და იქ იპოვოს სიმშვიდე და უსაფრთხოება.

2. თვითშეფასების შენარჩუნება: ფანტაზიაში ბავშვი არის იდეალური ვერსია საკუთარი თავის. ეს ეხმარება მას შეინარჩუნოს პოზიტიური თვითშეფასება მაშინაც კი, როდესაც რეალობა ეუბნება, რომ ის არაფრის ღირსი არ არის.

3. კონტროლის შეგრძნება: რეალურ ცხოვრებაში ბავშვს არ აქვს კონტროლი თავის გარემოზე. მაგრამ ფანტაზიაში? აქ ის არის მბრძანებელი. ეს აძლევს მას კონტროლის და ძალაუფლების შეგრძნებას, რაც ეხმარება გაუმკლავდეს უძლურების განცდას რეალურ ცხოვრებაში.

4. ემოციური საჭიროებების დაკმაყოფილება: ფანტაზიაში ბავშვი იღებს იმ სიყვარულს, აღიარებას და ყურადღებას, რომელსაც ვერ იღებს რეალურ ცხოვრებაში. ეს ეხმარება მას გადარჩეს ემოციურად.

5. იდენტობის ფორმირება: პარადოქსულია, მაგრამ ეს ფანტაზიური სამყარო ხდება საფუძველი ნარცისის იდენტობის ფორმირებისთვის. ის იწყებს საკუთარი თავის აღქმას იმ პერსონაჟის პრიზმაში, რომელსაც ქმნის თავის ფანტაზიაში. ანუ, ნარცისი ქმნის საკუთარ ჰოლოგრამას.

ფანტაზიიდან რეალობამდე - ნარცისის დილემა

დროთა განმავლობაში ეს ფანტაზიური სამყარო ხდება ნარცისის რეალობა. ის იწყებს მისი პროეცირებას გარე სამყაროზე, ცდილობს აიძულოს სხვები დაინახონ ის ისეთად, როგორც თავად ხედავს საკუთარ თავს ფანტაზიაში. ეს არის მომენტი, როდესაც ბავშვობის უწყინარი ფანტაზია, დროთა განმავლობაში გადაიზრდება ნარცისულ პათოლოგიაში - ნარცისი ცხოვრობს ფანტაზიაში.

ნარცისი ხდება დამოკიდებული თავის ფანტაზიაზე. მისი შინაგანი სამყარო სავსეა ხმებით, რომლებიც მას ეუბნებიან, რომ ის არასაკმარისია, უღირსია, ბოროტი და უთავმოყვარეოა. ეს ხმები არის ბავშვობის ტრავმის შედეგი. ფანტაზია კი არის გზა ამ ხმების ჩასახშობად. ის ვერ უმკლავდება რეალობას ფანტაზიის გარეშე. ეს არის ტრაგედია ნარცისისა - ის ვერ ტოვებს თავის ილუზიურ სამყაროს, რადგან ეშინია, რომ მის გარეშე უბრალოდ ჩაქრება.

დასკვნა

ნარცისის პირველი ფანტაზია არის ერთდროულად გენიალური გადარჩენის სტრატეგია და ტრაგიკული შეცდომა. ეს არის გზა, რომლითაც ბავშვი ცდილობს გადარჩეს ემოციურად მტრულ გარემოში. მაგრამ დროთა განმავლობაში ეს სტრატეგია ხდება ციხე, საიდანაც გამოსვლა თითქმის შეუძლებელია.

როგორც საზოგადოება, ჩვენ უნდა ვისწავლოთ ამ პროცესის უკეთ გაგება. ეს დაგვეხმარება არა მხოლოდ უკეთ გავუგოთ ნარცისებს, არამედ შევქმნათ უკეთესი გარემო ბავშვებისთვის, სადაც მათ არ დასჭირდებათ ასეთი უკიდურესი ზომების მიღება ემოციური გადარჩენისთვის.

ნარცისის ფანტაზიური სამყარო არის ადგილი, სადაც ტკივილი გარდაიქმნება დიდებად, სადაც სისუსტე ხდება ძალა. მაგრამ ეს ასევე არის ადგილი, სადაც რეალობა კარგავს თავის მნიშვნელობას, სადაც ადამიანები ჩანაცვლებულია ჰოლოგრამებით და ნამდვილი ურთიერთობები კი ილუზიებით.

როგორც მშობლები, მასწავლებლები, თერაპევტები და უბრალოდ ადამიანები, ჩვენ გვაქვს პასუხისმგებლობა შევქმნათ სამყარო, სადაც ბავშვებს არ დასჭირდებათ ფანტაზიურ სამყაროში გაქცევა გადარჩენისთვის. სამყარო, სადაც ყველა ბავშვი გრძნობს, რომ არის საყვარელი, ღირებული და მნიშვნელოვანი - არა ფანტაზიაში, არამედ რეალობაში.

მოკლედ ნარცისიზმზე
ნარცისი ქმარი
განსხვავება ნარცისსა და ფსიქოპათს შორის III
როგორ აღიქვამს ნარცისი მის მსხვერპლს?
ნარცისის გამოვლენა ძნელია, ძალიან ძნელია!

დახმარებისთვის მოგვწერეთ - კონსულტაცია ანონიმური და უფასოა
ასევე შემოგვიერთდით Facebook -ის დახურულ ჯგუფში - NPD.ge